تعيين وضعيت ژنتيکی موجودات زنده، اولين قدم برای برنامه‌ريزی اصولی اصلاح نژاد آنها می‌باشد. طی سالهای 75-1371 برای مشخص شدن اين وضعيت در زنبور عسل موجود در ايران، تلاش شد با استفاده از خصوصيات ظاهری،‌ وضعيت توده زنبور عسل معمولی ايران مشخص شده و رابطه آن با نژادهای جهان تعيين گردد. برای اين منظور، اندازه‌گيری دوازده خصوصيت ظاهری روی بيش از 13000 زنبور کارگر برداشت شده از 1320 کلنی مربوط به 212 زنبورستان، 104 شهرستان و 25 استان کشور و نيز 7 صفت ظاهری روی بيش از 900 زنبور عسل نر برداشت شده از 403 کلنی مربوط به 111 زنبورستان، 42 شهرستان و 10 استان کشور، با استفاده از روش بين‌المللی روتنر انجام شد. تجزيه و تحليل آماری نتايج به دست آمده با استفاده از روش تجزيه به مولفه‌های اصلی (PCA)، نشان می‌دهد که توده زنبور عسل موجود در ايران همان زنبور عسل نژاد ايرانی (Apis mellifera meda) است و از نژادهای اروپايی وارد شده به ايران مثل کارنيولان، ايتاليايی، قفقازی و حتی نژادهای آناتولی، سوری، يمنی و مصری فاصله زيادی دارد. واردات نژادهای بيگانه در گذشته، به دليل پايداری نژاد ايرانی و عدم واردات ملکه در دهه اخير، تأثير قابل ملاحظه‌ای روی آن نگذاشته و اين نژاد هويت خود را از دست نداده است و حتی در سالهای اخير، خصوصيات نژاد ايرانی در مقايسه با نژادهای مذکور، بيشتر تثبيت گرديده است.