- Zarejestruj się Masz już konto? Zaloguj się
-
English version
Jesteś tutaj: Strona główna › Czasopisma › Przegląd Menopauzalny › Archiwum › 1/2011 › Treść artykułu
Przegląd Menopauzalny
Wyszukiwanie | 1/2011 Polimorfizm pojedynczych nukleotydów w genach naprawy DNA przez rekombinację homologiczną (XRCC2 i RAD51) a ryzyko sporadycznego raka piersi w PolsceHanna Romanowicz, Beata Smolarz, Jakub Baszczyński, Marek Zadrożny, Andrzej Kulig, Bożena Góralczyk, Ireneusz Połać, Tomasz Pertyński Przegląd Menopauzalny 2011; 1: 10–14 pliki PDF związane z artykułem: - Polimorfizm pojedynczych.pdf [0.15 MB] WstępRak piersi jest genetycznie heterogenną chorobą. Jest to najczęstszy nowotwór złośliwy u kobiet na świecie [1]. Ryzyko zachorowania na raka piersi istotnie wzrasta. Obecnie jest on najczęstszym nowotworem złośliwym u kobiet w Polsce. Przyczyną raka piersi mogą być mutacje powstałe w wyniku nagromadzenia się błędów w DNA powstałych w wyniku zaburzenia mechanizmów ich naprawy. Znanych jest pięć systemów naprawy DNA: • szlak naprawy przez bezpośrednią rewersję uszkodzenia, • wycinanie zasad azotowych, • wycinanie nukleotydów, • naprawa błędnie sparowanych zasad azotowych, • naprawa przez rekombinację (homologiczną i niehomologiczną) [2–4]. Białko RAD51 odgrywa istotną rolę w rekombinacji homologicznej w wyniku bezpośredniego oddziaływania z XRCC2, XRCC3, BRCA1, BRCA2 oraz tworzenia kompleksu, który jest konieczny do naprawy podwójnych pęknięć DNA i utrzymania stabilności genomu [5]. W genie RAD51 wykryto polimorfizm pojedynczych nukleotydów (single nucleotide polymorphism – SNP), podstawienie G do C w pozycji 135 (5’ – nieulegający translacji region). Polimorfizm 135G/C jest zlokalizowany w obszarze promotora i ze względu na swoje położenie może mieć istotny wpływ na regulację ekspresji mRNA. Badania kobiet będących nosicielkami mutacji w genie BRCA1, wykazały, że allel 135C jest związany z dwa razy większym ryzykiem raka piersi i jajników niż allel G [6]. Także u kobiet będących nosicielkami mutacji w genie BRCA2 allel C podwyższa ryzyko tego nowotworu [7–9]. Gen XRCC2 jest zlokalizowany w obszarze 7q36.1. Stanowi on istotny element systemu naprawy przez rekombinację homologiczną, a zaburzenia jego funkcji mogą mieć związek z rozwojem nowotworów [10]. Gen XRCC2 jest polimorficzny. Polimorfizm Arg188His zlokalizowany w eksonie 3 może być związany z rozwojem różnych nowotworów, takich jak rak trzustki i krtani u osób palących [11–13]. Allel 188His genu XRCC2 może być związany ze wzrastającym ryzykiem raka piersi, natomiast nie ma związku z rozwojem raka pęcherza moczowego, jelita grubego i skóry [14–17]. W prezentowanej pracy badano związek pomiędzy polimorfizmami pojedynczych nukleotydów Arg188His genu XRCC2 i G135C genu RAD51 a rakiem piersi u polskich kobiet. Materiał i metodyPacjenciBadania zostały przeprowadzone u 80 pacjentek chorych na raka piersi. Materiał stanowiły wycinki z guzów w postaci bloczków parafinowych zgromadzonych w archiwum Zakładu Patomorfologii Klinicznej Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki. Średnia wieku pacjentek wynosiła 58 lat (48–72). Średni rozmiar guza – 20 mm (17–32 mm). U żadnej z pacjentek nie stwierdzono przerzutów odległych. Stopień zaawansowania nowotworu oceniany był wg trzystopniowej skali Scarfa-Blooma-Richardsona. Do badań wykorzystano 35 przypadków I stopnia zaawansowania, 41 przypadków II stopnia i 4 przypadki III stopnia zaawansowania nowotworu. Jako kontrolę użyto DNA uzyskany od osób, u których nie stwierdzono występowania choroby nowotworowej (n = 80). DNA izolowano przy zastosowaniu komercyjnie dostępnego zestawu QIAmp Kit (Qiagen GmbH, Hilden, Germany) zgodnie z zaleceniami producenta. Analiza polimorfizmu RAD51Polimorfizm RAD51 analizowano przy zastosowaniu techniki PCR-RFLP z zastosowaniem enzymu restrykcyjnego MvaI. Allel dziki odpowiadał fragmentom długości 86 i 71-pz. Allel 135C odpowiadał długości 157 pz. Zastosowano startery o następujących sekwencjach: 5’TGG GAA CTG CAA CTC ATC TGG 3’ i 5’GCG CTC CTC TCT CCA GCAG 3’. Reakcję łańcuchowej polimerazy (polymerase chain reaction – PCR) przeprowadzono w termocyklerze GeneAmp PCR system 9700 (Applied Biosystems) thermal cycler. Objętość mieszaniny reakcyjnej wynosiła 25 µl i obejmowała: 5 ng genomowego DNA, 0,2 µmol starterów (ARK Scientific GmbH Biosystems, Darmstad, Germany), 2,5 mM MgCl2, 1 mM dNTPs i 1 U Taq Polymerase (Qiagen GmbH, Hilden, Germany). Warunki reakcji PCR były następujące: 94°C przez 60 s, 54°C przez 30 s, 72°C przez 40 s, liczba cykli – 35. Po trawieniu enzymem MvaI przez 4 godz. w 37°C próbka podlegała elektroforezie na 7-procentowym żelu poliakryloamidowym i analizowana po barwieniu bromkiem etydyny. Każda próbka była klasyfikowana do jednego z trzech genotypów: G/G, G/C i C/C. Analiza polimorfizmu XRCC2Polimorfizm genu XRCC2 został określony przez PCR-RFLP z zastosowaniem starterów 5’TGTAGTCACCCATCTCTCTGC3’ i 5’AGTTGCTGCCATGCCTTACA3’. 25 µl mieszaniny PCR obejmowało 100 ng DNA, 12,5 pmol każdego startera, 0,2 mmol/l dNTP, 2 mmol/l MgCl2 i 1 U Taq DNA Polymerase. Produkt o długości 290 pz był trawiony całą noc 1 U HpnI w 37°C. Allel Arg odpowiadał fragmentowi długości 290 pz, allel His dwóm fragmentom – 148 oraz 142 pz. Analiza statystycznaAnalizę statystyczną uzyskanych wyników przeprowadzano, stosując program komputerowy STATISTICA ver. 5.0 (StatSoft, Inc.). Wynik uznawano za istotny statystycznie przy p < 0,05. Analiza statystyczna rozkładu genotypów oraz alleli w grupie badanej i kontrolnej przeprowadzona została po wcześniejszym potwierdzeniu, że otrzymane układy pozostają w stanie równowagi wg reguły Hardy’ego-Weinberga. WynikiTabela I przedstawia rozkład genotypów polimorfizmu 135G/C genu RAD51 w grupie badanej i kontrolnej. Wykazano statystycznie istotne różnice pomiędzy badanymi grupami (p < 0,05). Częstości alleli G i C wynosiły odpowiednio 0,37/0,63 u pacjentek i 0,53/0,47 w grupie kontrolnej. U pacjentek obserwowane częstości genotypów G/G, G/C i C/C różniły się znacząco (p < 0,05) od rozkładu przewidywanego przez prawo Hardy’ego- -Weinberga. Częstość genotypu C/C była statystycznie znacząca [OR 2,29, 95% CI (0,91–5,72); p = 0,04] (tab. I). Występowanie genotypu CC zwiększa ok. 2-krotnie szansę rozwoju raka piersi. Nie wykazano statystycznie istotnych różnic w częstościach alleli i genotypów polimorfizmu Arg188His genu XRCC2 pomiędzy grupą badaną i kontrolną (p > 0,05; tab. II). Kobiety chore na raka piersi charakteryzowały się następującą częstością genotypów: Arg/Arg – 0,25, Arg/His – 0,50 i His/His – 0,25; natomiast grupa kontrolna odpowiednio: 0,26, 0,49, i 0,25 dla tych samych genotypów. Nie wykazano statystycznie istotnych różnic w rozkładzie genotypów i częstości alleli w zależności od stopnia zaawansowania nowotworu (tab. III). DyskusjaDane z piśmiennictwa wskazują, że geny uczestniczące w naprawie DNA i w utrzymaniu stabilności genomu odgrywają istotną rolę w obronie organizmu przed powstawaniem mutacji prowadzących do chorób nowotworowych [18]. Polimorfizmy pojedynczych nukleotydów są obecne w genach naprawy DNA, ale ich znaczenie w rozwoju chorób nowotworowych nie jest do końca wyjaśnione. Polimorfizmy mogą mieć funkcjonalne znaczenie i odpowiadać za obniżenie zdolności mechanizmu naprawy DNA w nowotworach, w tym w raku piersi. W prezentowanej pracy badano, czy SNP w genach naprawy DNA XRCC2-Arg188His oraz RAD51-135G/C mogą być związane z ryzykiem raka piersi. Nie wykazano związku pomiędzy występowaniem sporadycznego raka piersi a polimorfizmem Arg188His genu XRCC2 u polskich kobiet. Uzyskane wyniki są zgodne z najnowszymi danymi piśmiennictwa, które wskazują na brak bezpośredniego związku pomiędzy tym polimorfizmem a ryzykiem nowotworu także u kobiet innych populacji [19, 20]. Interesujący jest fakt, że w populacji polskiej polimorfizm Arg188His XRCC2 nie jest związany z ryzykiem raka piersi u kobiet obciążonych genetycznie mutacjami w genie BRCA1 [21]. W pracy badano także znaczenie polimorfizmu RAD51-135G/C u chorych na raka piersi. Najnowsze dane piśmiennictwa wskazują, że może on mieć związek z rakiem piersi, zwłaszcza obecność homozygoty 135C/C [22, 23]. Dane dla populacji polskiej nie wskazują jednoznacznie, jaką rolę odgrywa ten polimorfizm. Jakubowska i wsp. sugerują, że polimorfizm 135G/C genu RAD51 może być czynnikiem ryzyka raka piersi u kobiet będących nosicielkami mutacji BRCA1, ale nie w przypadku sporadycznego nowotworu [24]. Krupa i wsp. wykazali, że współistnienie genotypów Thr241Met genu XRCC3 oraz 135G/C RAD51 obniża ryzyko raka piersi w populacji polskiej [25]. Zespół Błasiaka i wsp. sugeruje, że polimorfizm 135G/C genu RAD51 może nie być bezpośrednio związany z rozwojem sporadycznego raka piersi i nie może być użytecznym markerem tej choroby u kobiet w Polsce [26]. Wyniki przedstawione w prezentowanej pracy wskazują, że polimorfizm 135G/C może być związany ze sporadycznym rakiem piersi u polskich kobiet. Rozkład genotypów G/G, G/C i C/C u pacjentów odbiegał od rozkładu zgodnego z prawem Hardy’ego-Weinberga, z przewagą homozygoty C/C (OR 2,29; 95% CI 0,91–5,72). Genotyp CC może zwiększać ok. 2-krotnie ryzyko wystąpienia tej choroby. Jest możliwe, że allel C jest w korelacji z innymi, nieznanymi jeszcze mutacjami zlokalizowanymi poza regionem kodującym genu RAD51, które mogą być istotne dla stężenia białka RAD51 w osoczu. WniosekBadania wskazują, że polimorfizm genu RAD51 może być związany z rakiem piersi u polskich kobiet. Do potwierdzenia tego przypuszczenia konieczne są badania przeprowadzone na większej populacji. Piśmiennictwo1. Veronesi U, Boyle P, Goldhirsch A, et al. Breast cancer. Lancet 2005; 365: 1727-41. 2. Wood RD, Mitchell M, Sgouros J, Lindahl T. Human DNA repair genes. Science 2001; 291: 1284-9. 3. Krokan HE, Nilsen H, Skorpen F, et al. Base excision repair of DNA in mammalian cells. FEBS Lett 2000; 476: 73-7. 4. Hazra TK, Das A, Das S, et al. Oxidative DNA damage repair in mammalian cells: a new perspective. DNA Repair 2007; 6: 470-80. 5. Thacker J. The RAD51 gene family, genetic instability and cancer. Cancer Lett 2005; 219: 125-35. 6. Jakubowska A, Gronwald J, Menkiszak J, et al. The RAD51 135 G>C polymorphism modifies breast cancer and ovarian cancer risk in Polish BRCA1 mutation carriers. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2007; 16: 270-5. 7. Antoniou AC, Sinilnikova OM, Simard J, et al. RAD51 135G-->C modifies breast cancer risk among BRCA2 mutation carriers: results from a combined analysis of 19 studies. Am J Hum Genet 2007; 81: 1186-200. 8. Kadouri L, Kote-Jarai Z, Hubert A, et al. A single-nucleotide polymorphism in the RAD51 gene modifies breast cancer risk in BRCA2 carriers, but not in BRCA1 carriers or noncarriers. Br J Cancer 2004; 90: 2002-5. 9. Wang WW, Spurdle AB, Kolachana P, et al. A single nucleotide polymorphism in the 5’ untranslated region of RAD51 and risk of cancer among BRCA1/2 mutation carriers. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2001; 10: 955-60. 10. Thacker J, Zdzienicka MZ. The XRCC genes: expanding roles in DNA double-strand break repair. DNA Repair (Amst) 2004; 3: 1081-90. 11. Jiao L, Hassan MM, Bondy ML, et al. XRCC2 and XRCC3 gene polymorphism and risk of pancreatic cancer. Am J Gastroenterol 2008; 103: 360-7. 12. Benhamou S, Tuimala J, Bouchardy C, et al. DNA repair gene XRCC2 and XRCC3 polymorphisms and susceptibility to cancers of the upper aerodigestive tract. Int J Cancer 2004; 112: 901-4. 13. Yen CY, Liu SY, Chen CH, et al. Combinational polymorphisms of four DNA repair genes XRCC1, XRCC2, XRCC3, and XRCC4 and their association with oral cancer in Taiwan. J Oral Pathol Med 2008; 37: 271-7. 14. Kuschel B, Auranen A, McBride S, et al. Variants in DNA double-strand break repair genes and breast cancer susceptibility. Hum Mol Genet 2002; 11: 1399-407. 15. Matullo G, Guarrera S, Sacerdote C, et al. Polymorphisms/haplotypes in DNA repair genes and smoking: a bladder cancer case-control study. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2005; 14: 2569-78. 16. Tranah GJ, Giovannucci E, Ma J, et al. XRCC2 and XRCC3 polymorphisms are not associated with risk of colorectal adenoma. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2004; 13: 1090-1. 17. Han J, Colditz GA, Samson LD, Hunter DJ. Polymorphisms in DNA double--strand break repair genes and skin cancer risk. Cancer Res 2004; 64: 3009-13. 18. Jiricny J, Nyström-Lahti M. Mismatch repair defects in cancer. Curr Opin Genet Dev 2000; 10: 157-61. 19. Yu KD, Chen AX, Qiu LX, et al. XRCC2 Arg188His polymorphism is not directly associated with breast cancer risk: evidence from 37,369 subjects. Breast Cancer Res Treat 2010; 123: 219-25. 20. Brooks J, Shore RE, Zeleniuch-Jacquotte A, et al. Polymorphisms in RAD51, XRCC2, and XRCC3 are not related to breast cancer risk. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2008; 17: 1016-9. 21. Jakubowska A, Gronwald J, Menkiszak J, et al. BRCA1-associated breast and ovarian cancer risks in Poland: no association with commonly studied polymorphisms. Breast Cancer Res Treat 2010; 119: 201-11. 22. Gao LB, Pan XM, Li LJ, et al. RAD51 135G/C polymorphism and breast cancer risk: a meta-analysis from 21 studies. Breast Cancer Res Treat 2011; 125: 827-35. 23. Wang Z, Dong H, Fu Y, Ding H. RAD51 135G>C polymorphism contributes to breast cancer susceptibility: a meta-analysis involving 26,444 subjects. Breast Cancer Res Treat 2010; 124: 765-9. 24. Jakubowska A, Jaworska K, Cybulski C, et al. Do BRCA1 modifiers also affect the risk of breast cancer in non-carriers? Eur J Cancer 2009; 45: 837-42. 25. Krupa R, Synowiec E, Pawlowska E, et al. Polymorphism of the homologous recombination repair genes RAD51 and XRCC3 in breast cancer. Exp Mol Pathol 2009; 87: 32-5. 26. Blasiak J, Przybylowska K, Czechowska A, et al. Analysis of the G/C polymorphism in the 5’-untranslated region of the RAD51 gene in breast cancer. Acta Biochim Pol 2003; 50: 249-53. Ten materiał jest chroniony prawami autorskimi. Wykorzystywanie do dalszego rozpowszechniania bez zgody właściciela praw autorskich jest zabronione. Zobacz regulamin korzystania z serwisu www.termedia.pl. | Polecamy Konferencje: Farmakoterapia kobiety w ciąży 24.10.2014 - 25.10.2014 pozostało 232 dni Książki: NOWOŚĆ! Bates – kieszonkowy przewodnik po badaniu podmiotowym i przedmiotowym Lynn S. Bickley REDAKTORZY WYDANIA POLSKIEGO: prof. dr hab. n. med. Zbigniew Gaciong dr n. med. Piotr Jędrusik Format: 108x180 Liczba stron: 432 Oprawa: miękka Zespół Turnera Wacław Jeż, Dorota Cybulska, Adam Buliński, Barbara Jarząb, Jerzy Jarząb Format B5 Liczba stron 160 Oprawa miękka Niepłodność i rozród wspomagany pod red. Jerzego Radwana i Sławomira Wołczyńskiego Format: B5 Liczba stron 352 Oprawa twarda NOWOŚĆ! Cała prawda o e-papierosach Jean-François Etter, Gérard Mathern Format: 125x197 mm Liczba stron: 208 Oprawa: miękka Internet: Studenci Medycyny i Farmacji Portal adresowanych do studentów uczelni medycznych w Polsce i za granicą. Przypadki Kliniczne Forum umożliwiające lekarzom konsultowanie przypadków z innymi lekarzami. |