نويسندگان: ابوالفضل فرجی ، حسين حاتم زاده* |
|
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومی |
|
چکيده مقاله: |
توسعه کشت دانههای روغنی جهت تأمين روغنهای خوراکی يکی از اهداف مهم کشور در رسيدن به خودکفايی است. بدين منظور يافتن گونههايی از جنس براسيکا که دارای عملکرد بالا بوده و بتوانند با خشکی فصل رويش بهتر مقابله کنند برای مناطق ديم کشور حايز اهميت فراوان است. اين تحقيق از سال 1382 بهمدت سه سال در ايستگاه تحقيقات کشاورزی (گنبد در گلستان) بهاجرا در آمد. در اين مطالعه تعداد بيست رقم و هيبريد کلزا از سه گونه B. napus، B. rapa و B. juncea گزينش شده از آزمايشهای مقايسه عملکرد سالهای قبل، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی بهصورت کشت پاييزه برای سه سال در شرايط ديم مورد مقايسه قرار گرفتند. نتايج تجزيه واريانس مرکب نشان داد بين سالها و ارقام از نظر صفات تعداد روز تا رسيدگی، تعداد خورجين در بوته، درصد روغن، عملکرد روغن و عملکرد دانه در سطح احتمال 1% اختلاف معنیداری وجود داشت. بيشترين عملکرد دانه در سال دوم (2103 کيلوگرم در هکتار) و سپس سالهای اول و سوم (بهترتيب 1771 و 1575 کيلوگرم در هکتار) بهدست آمد. ارقام j-98-102/51-5 از گونه B. juncea و Alexandra و B. Comet از گونه بهاره B. napus بيشترين عملکردهای دانه (بهترتيب 2484، 2326 و 2290 کيلوگرم در هکتار) را داشتند. تجزيه رگرسيون بهروش گام به گام مشخص نمود که صفات تعداد خورجين در بوته و درصد روغن اثر مثبت (بهترتيب 53/508، 48/96) و تعداد روز تا رسيدگی اثر منفی (63/78-) معنیداری روی عملکرد دانه داشتند. در تجزيه عاملها چهار عامل استخراج شد. بردار بار عاملهای مربوط به سه ريشه مشخصه اول نشان داد که سه عامل اول 794/98% کل واريانس را توجيه میکند، که سهم عوامل اول و دوم وسوم بهترتيب 575/45% و 816/36% و 403/16% بود. عامل اول، عامل بهرهوری (صفات عملکرد دانه و عملکرد روغن از بار عاملی مثبت بالا بهترتيب 974/0 و 940/0)، عامل دوم، عامل مخزن (صفت تعداد خورجين در بوته از بار عاملی مثبت بالا بهترتيب 686/0)، عامل سوم، عامل سرمايه ثابت گياه (صفات تعداد روز تا رسيدگی و ارتفاع بوته بار عاملی مثبت بالايی بهترتيب 672/0 و 944/0) نامگذاری شد. در نهايت ارقام j-98-102/51-5، Alexandra و Comet با داشتن بيشترين عملکردهای دانه و زودرسی، برای منطقه گنبد در شرايط ديم برای کشت پاييزه قابل توصيه هستند. و میتوان صفت تعداد روز تا رسيدگی کمتر (زودرسی) و تعداد خورجين در بوته را بهعنوان يک شاخص گزينش در شرايط ديم گنبد معرفی نمود. |
|
واژههای كليدي: واژههای کليدی: کلزا، عملکرد دانه، شرايط ديم، |
|
متن كامل [PDF 400 kb] |
|
|
|
نحوه استناد به مقاله |
Download citation data for: BibTeX | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks | Send citation data to: CiteULike | RefWorks | |
|
فرجی ابوالفضل، حاتم زاده حسين. ارزيابی پتانسيل عملکرد دانه و همبستگی صفات در سه گونه از جنس براسيکا (B. napus, B. rapa, B. juncea) تحت شرايط ديم در منطقه گنبد. مجله علوم آب و خاك - علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی - Isfahan University of Technology. 1388; 13 (47) :587-598 |
|
ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|